ΤΗΣ ΠΡΑΣΙΝΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΑ STRESS TEST

Ο τίτλος που επέλεξα περιέχει δύο όρους που συναντάμε καθημερινά πλέον σε  δελτία ειδήσεων, έντυπο τύπο και internet. Ο όρος stress test  (δοκιμασία κοπώσεως)  έχει μπει στο λεξιλόγιο μας με την υπογραφή του μνημονίου και αναφέρεται στο τραπεζικό σύστημα. Για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και την Πράσινη Ανάπτυξη, ΑΚΟΥΜΕ εδώ και πολλά χρόνια. Είναι άστοχη αυτή η σύνδεση του τραπεζικού συστήματος με το περιβάλλον?  Ασφαλώς και όχι, καθώς τα προγράμματα πράσινης ανάπτυξης και εξοικονόμησης ενέργειας (θα) συνοδεύονται από χαμηλότοκα δάνεια. Μέσω του τραπεζικού συστήματος είναι ο τρόπος που δίδονται αυτά τα δάνεια, για παράδειγμα.  Οι διαστάσεις τόσο σε οικονομικό όσο και πολιτικό επίπεδο είναι τεράστιες και κρύβουν τόσες πολλές πτυχές που πάνε πίσω αρκετά χρόνια.

Έχουν ειπωθεί τόσα για την Πράσινη Ανάπτυξη από ειδικούς, επιστήμονες, οργανώσεις. Παράλληλα όμως χρησιμοποιείται στην χώρα μας από τα πολιτικά κόμματα για κάθε μορφής χειραγώγησης των πολιτών, πάντα προσφέροντας ψεύτικες ελπίδες και ψεύτικες υποσχέσεις. Χρησιμοποιώντας την αναδρομική εξέταση ας πάμε πίσω στα τέλη της δεκαετίας του ’90 όταν και αναλάβαμε την διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Η τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, δήλωνε ξανά και ξανά για τις περιβαλλοντικές καινοτομίες που θα είχαν οι Ελληνικοί Ο.Α. του 2004 και συγκεκριμένα ο τότε Υπουργός Εξωτερικών, κ. Παπανδρέου, μιλούσε  για το πρώτο «πράσινο» Ολυμπιακό Χωριό στην ιστορία του θεσμού καθώς ήταν και ο αρμόδιος υπουργός για την διεκδίκηση των Ο.Α.. Όλοι θυμόμαστε την καθυστέρηση και δυστυχώς την προχειρότητα των έργων. Ο Πρόεδρος της ΔΟΕ το 1997 είχε κάνει την εξής δήλωση: “Οι Ολυμπιακοί Αγώνες μπορούν να λειτουργήσουν ως καταλύτης για φιλοπεριβαλλοντικές δράσεις που σκοπεύουν πολύ πέραν της συγκυρίας και αφορούν την αθλητική κοινότητα στο σύνολο της”.  Τα σημαντικά πορίσματα της Greenpeace  για τους Ο.Α. του Sydney το 2000, αγνοήθηκαν παντελώς. Ο ερχομός της Νέας Δημοκρατίας πριν τους Αγώνες του 2004, όχι μόνο δεν άλλαξε τίποτα,  αλλά έμεινε πιστή στην ίδια αδράνεια της προηγούμενης κυβέρνησης. Τα αποτελέσματα τα ζούμε και τα γνωρίζουμε βλέποντας την αποσύνθεση των έργων, Ο απολογισμός κόστους-οφέλους τραγικός (Cost-benefit analysis). Το 2009 ήταν άλλο ένα deja-vu αλλαγής κυβέρνησης με υποσχέσεις για νέες θέσεις εργασίας μέσω της Πράσινης Ανάπτυξης και το γνώριμο πια μπλά-μπλά,

Ας έρθουμε στο σήμερα, Άγιος Νικόλαος Κρήτης, Ιούλιος 2010. Τι έχει αλλάξει? Το ΦΠΑ ανέβηκε 4%, τα τιμολόγια της ΔΕΗ γονατίζουν τους περισσότερους. Όσοι ήλπιζαν να επωφεληθούν τοποθετώντας φωτοβολταικά στις στέγες ατύχησαν. Ο νόμος ΥΠΕΧΩΔΕ 29107/07-07-09, ΦΕΚ 344/ΑΑΠ 20-07-09 ψηφίστηκε αλλά τι με αυτό? Βλέπετε, η Κρήτη είναι ένα από τα μη διασυνδεδεμένα νησιά, έτσι μέχρι και ΟΤΑΝ ΘΑ καθοριστεί πόση ισχύς μπορεί να εγκατασταθεί στο νησί, το θέμα έχει «παγώσει». Άλλο πρόβλημα αποτελεί και το θέμα της αδειοδότησης που χρειάζεται σήμερα τέσσερα (4) χρόνια περίπου για να εκδοθεί, ως τόσο η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να μειώσει σε 12 με 14 μήνες. Αξίζει να σημειώσουμε πως οι εξαγγελίες της κυβέρνησης για το Επιχειρησιακό πρόγραμμα «ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ» στον άξονα προτεραιότητας 2 για Πράσινες Υποδομές 2010, και Πράσινη Επιχείρηση 2010 (με συνολικό προϋπολογισμό 30.000.000 έκαστη) φαίνεται να έχει «παγώσει», όπως και τα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας σε κτίρια χτισμένα πριν από το 1980 (πχ αλλαγή κουφωμάτων κτλ.).  

Όπως ανέφερα στην εισαγωγή του άρθρου, ο όρος Stress Test (δοκιμασία αντοχής) δεν μου ήταν κάτι γνώριμο, ως τόσο, αυτός ο όρος έκανε την εμφάνιση του στα Ελληνικά ΜΜΕ μετά από την ψήφιση του μνημονίου και αφορά το τραπεζικό σύστημα. Γνώριζα για την διεξαγωγή των δοκιμασιών αυτών σε Αμερικανικές τράπεζες, όμως λόγω των διαφορών των οικονομιών μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ, (παράδειγμα, οι φούσκες των στεγαστικών δανείων) κ.α. δεν συνειδητοποίησα πως ήταν απλώς θέμα χρόνου να γίνουν και στην ΕΕ. Με την Ελληνική οικονομία να είναι στο κατώφλι της πτώχευσης, και όλη την Ευρωζώνη να βρίσκεται σε κίνδυνο, ήρθε με μαθηματική ακρίβεια η ώρα να «δοκιμαστούν» τα Ευρωπαϊκά τραπεζικά ιδρύματα. Δηλαδή να πειστούν οι επενδυτές και οι αγορές πως οι Ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν τα επαρκή κεφάλαια για να ανταπεξέλθουν σε προσομοιώσεις ύφεσης, πχ με 3-4%  πτώση του ΑΕΠ και εκτίναξη της ανεργίας.

Σε ότι αφορά την Ελλάδα, και συγκεκριμένα το Ελληνικό τραπεζικό σύστημα, (το οποίο ενισχύθηκε με 28 δις επί ΝΔ και άλλα 10 δις από την νέα κυβέρνηση!!) οι ανησυχίες βρίσκονταν εκτός συνόρων όπως μας δείχνει μια μελέτη της Credit Suisse με ημερομηνία 10-02-2010, όπου αναφέρεται πως μόλις το 30% του χρέους βρίσκεται σε Ελληνικές τράπεζες-ένας πανίσχυρος λόγος που δεν επέτρεψαν την πτώχευση ως λύση-, καθώς και την έλλειψη κατοχής τοξικών προϊόντων. Ενδιαφέρον παρουσιάζει αυτό το πόρισμα που από τον Φεβρουάριο του 2010 κάνει την επισήμανση για την ΑΤΕ.

Αυτό που πραγματικά αξίζει να αναφέρω είναι το πόρισμα του ΔΝΤ το όποιο συντάχθηκε 30-06-2009, (GREECE- IMF Article IV Consultation) όπου ΜΑΖΙ με την Τράπεζα της Ελλάδας (βλ. Προβόπουλος) έγιναν διαβουλεύσεις για την οικονομική κατάσταση της χώρας καθώς και Stress Test εστιάζοντας σε τέσσερεις παραμέτρους:

   1) ΠΙΣΤΟΛΗΠΤΙΚΑ ΡΙΣΚΑ  (credit risk)

   2) ΔΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ (cross border risk)

   3) ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ ΑΓΟΡΩΝ (market risk)

   4) ΡΙΣΚΑ ΡΕΥΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ (liquidation risk)

Είναι φανερό ότι ο φόβος βρίσκεται στις τράπεζες που και έχουν εξαγοράσει Ελληνικές και σε αυτές που έχουν το υπόλοιπο 70% του χρέους μας δηλαδή Γαλλικές και Γερμανικές τράπεζες κυρίως. Πχ. Η Εμπορική μέλος της Credit Agricole, η Γενική μέλος της Societe Generale και το 10% της EFG Eurobank να ανήκει στην Deuschebank. Κοιτάζοντας τα νούμερα έχουμε την Γαλλία να κατέχει το 32% του χρέους μας, η Γερμανία το 19%, η Ολλανδία 5% και η υπόλοιπη Ευρωζώνη το 16%. Έτσι φίλοι μου τα Stress test είναι για άλλους που έπαιξαν και παίζουν στην πλάτη μας άσχημα παιχνίδια. Τώρα πια όμως δυστυχώς καλούμαστε να χορέψουμε στον δικό τους σκοπό

Το τραγικό βρίσκεται στο ότι άπαντες γνώριζαν  (όλο το πολιτικό μας σύστημα) για τις δυσκολίες της Ελλάδας σε όλα τα επίπεδα με ορισμένους να οδηγούν την χώρα από ποσοστό ανάπτυξης +4.00% το 2008, στο -2.50% για το 2010, και άλλοι να αυτοχαρακτηρίζονται ως «σωτήρες» της Ελλάδας από την πτώχευση ( που δεν θα γινόταν όπως είδαμε), αρπάζοντας όμως την ευκαιρία να κάνουν την ζωή μας ανυπόφορη με μέτρα που χαρακτηρίζονται από παγκόσμια κοινότητα ως υπερβολικά σκληρά.

Γιατί το λέω αυτό, θα πείτε. Όσοι διάβασαν το πρώτο μου άρθρο ίσως να θυμούνται  τον δείκτη Gini Coefficient,(Corrado Gini), που εκφράζει την άνιση αναδιανομή του πλούτου (μέτρηση στατιστικής διασποράς). Για την Ελλάδα ο δείκτης αυτός είναι στο 34,3, ο υψηλότερος στην Ευρωζώνη. Άρα η διανομή του πλούτου βρίσκεται στα ίδια χέρια. Η ελπίδα για παράδειγμα, να βάλω φωτοβολταικά στο σπίτι μου δεν έχει πιθανότητες αφού δεν πρόκειται για μεγαλοεπένδυση όπου ορισμένοι θα έκαναν τα αδύνατα δυνατά για να βγάλουν και το «κάτι τις». Με το πακέτο στήριξης του ΔΝΤ-ΕΕ-ΕΚΤ το έλλειμμα μας θα φτάσει το 150 του ΑΕΠ μας μέχρι το 2014. Απαισιόδοξος? Όχι γιατί δεν τα λέω εγώ, είναι απλώς τα πορίσματα που εξηγούσαν όλα αυτά που έγιναν, γίνονται και θα συνεχίσουν να γίνονται, γιατί  κανείς δεν τόλμησε να τα πει ξεκάθαρα στον Ελληνικό λαό.! Οι Έλληνες του εξωτερικού συχνά χαρακτηρίζονται ως GAP= Greek and Proud, δηλαδή Έλληνες και υπερήφανοι. Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια όλοι οι εκπρόσωποι μας ανεξαρτήτου κόμματος μόνο περήφανους δεν μας κάνουν. Μπορείτε να βρείτε τα στοιχεία που περιέχει το άρθρο στις πηγές που αναφέρω. Μέχρι την επόμενη φόρα, να είστε όλοι καλά.

 Michael Finn (posted about two years ago)

Πηγές: www.imf.org, www.economist.com, Financial Times, Reuters, Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών, Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας Κλιματικής Αλλαγής.